ब्रेन बाइट्स

टेल्सामा  नर्वे यात्रा

 ओम बानियाँ

२०७६ सालको बडादसैं नजिकै आएको थियो । हाम्रो सम्पुर्ण परिवार स्वीडेनको मास्त्रा स्थित दिदीको घरमा दसैं मनाउन जम्मा भैसकेको थियो । मेरो नर्बे घुम्ने इच्छा थियो, भान्जाद्य सुबृत र कुशलको पनि । लण्डनबाट आएको भाइले अचानक कार्यक्रम बनायो । भाइले अनलाइनबाट नर्वेको ओस्लोमा बास बस्नको लागि अपार्टमेन्ट नै बुक गर्यो । अनि भाइ, म, दुई भान्जा र भिनाजु दिउँसो २ बजे टेल्सा कार लिएर स्वीडेनको स्टोकहोमबाट नर्बेतिर प्रस्थान गर्यौ, हाम्रो गन्तब्य थियो, ओस्लो ।

भान्जा सुबृतले गाडी हाँक्ने इच्छा गरे । नेपाल र भारतमा लेफ्ट ड्राइभ मात्र गरेको मलाई त्यहाँको सडकमा राइट ड्राइभ  गर्ने हिम्मत नै भएन । हुन त भान्जा सुबृतले लण्डनमा लेफ्ट ड्राइभ  नै गरेका थिए । तर उनी निकै सिपालु चालक थिए । भान्जा सानै उमेरका भएकाले भाइले भन्यो, खुल्ला बाटोमा तिमीले चलाऊ, पछि भिनाजुले चलाउनु हुन्छ । 

स्टोकहोमको मास्त्राबाट चिल्लो बाटोमा चिल्लो कार तुफान कुद्न थाल्यो । टमक्क मिलेका दाँत जस्ता आर्कषक घरहरु, पार्क, टलक्क टल्किने सफा सडक, ठाउँ ठाउँमा सडकको वरिपरि फूलवारीझै मिलाइका जंगल पार गर्दै हामी गन्तब्यतिर कुदिरहेका थियौं, १५० किलोमिटर प्रति घण्टाको स्पीडमा । कारको झ्यालबाट देखिएका मनोरम दृश्यहरु देखेर रमाइरहेका पनि थियौ । रोमान्च थियो । छुट्टै आनन्द थियो । 

करिब ५ घण्टाको यात्रापछि स्वीडेन र नर्वेको सीमाना आयो । सानैदेखि रक्सौल र सुनौली नाका देखेर हुर्केका हामीहरु त्यहाँको सीमाना नाका देखेर अचम्म पर्यौ । नाकामा न त प्रहरी छन्, न त कुनै कर्मचारी । साइनबोर्डमा लेखिएको छ, चेकजाँच गर्नु पर्ने समान भए, यो बाटो जानुहोस्, नपर्ने चाहीं यो बाटो । त्यो देखेर हामी सबै दंग पर्दै हाँस्यो । भिनाजुले भन्नुभयो, सुनौलीमा यस्तो भएको भए कति तस्करी हुने थियो है ?

बाटोमा हामीले धेरै नौलो कुराहरु देख्यौ । घाँस काट्दै गरेको स्वाचालित मेसिनहरु पनि देख्यौ । करिब ६ घण्टाको यात्रापछि हामी सूर्य नअस्ताउने देश भनेर चिनिएको नर्वेको राजधानी ओस्लो पुग्यौ । झमक्क रात परेको थियो । शारा ओस्लो शहर सुनशान थियो । सुनशान शहरलाई चिर्दै गाडी भने गन्तव्य खोजिमा थियो । गाडिमा जडित जीपीएसले यो बाटो जाऊ, यता मोड, फेरि उता मोड, अनि अघि जाउ भन्दै कारलाई ठीक अपार्टमेन्ट अगाडि खडा गर्यो । 

कारलाई पार्किगं गरेर हामी अपार्टमेन्ट भित्र पस्यौ । अपार्टमेन्ट स्वाचालित थियो । भाइले कम्प्युटरमा बुकिंग कोड हाल्यो । तर चाबी खुलेन ।  पटक पटक इरर देखायो । के भयो ? कसलाई सोध्ने ? हामी एकछिन रनभुल्ल भयौं । भान्जा सुबृतले पुनः अनलाइन बुकिंग हेरे । हत्तेरिका १ बुकिंग त सोमबारदेखिको पो रहेछ । भाइले अपार्टमेन्ट बुकिंग गर्दा आइतावारलाई सोमवार ठानेर बुकिंग पो गरेको रहेछ । हो । संझना शक्तिले मानिसलाई बेला बेलामा धोका दिन्छ । झुक्काउँछ । आफ्नो जीवनकालमा कुनै न कुनै बेला यसरी नझुक्कने मानिस साहेद कोही हँुदैनन् । प्रायः अनलाइन बुकिंग गर्दा यस्ता गल्तिहरु हुन्छन् । त्यसैले अनलाइन बुकिंग गर्दा सबै कुराहरु ध्यान पुराएर गर्न उचित हुन्छ । 

भाइ अलि टेन्स्ड भयो । हामीहरु चाहीँ दुःखी हाँसो हाँस्दै थियौं । भाइले कता कताबाट त्यस अपार्टमेन्टको व्यावस्थापकको फोन नं. भेटायो र सबै कुरा बतायो । उसले कोठाको व्यावस्था मिलाउने प्रयास गर्छु भन्यो । हामीले राहत महसुस गर्यौ । ओस्लोमा आफन्त तथा परिचित नेपाली तथा नर्वेजियनहरु पनि थिए । हामीलाई उनीहरुको निम्तो पनि थियो । तर, हामीलाई घरको पाहुना भन्दा होटलकै पाहुना हुन ठिक लाग्यो र स्वीडेनबाट नै अपार्टमेन्ट बुक गरेका थियौं ।

केही क्षणपछि भाइले फेरि फोन गर्यो । उताबाट कोठाहरु सबै प्याक भएकाले केही गर्न नसक्ने जवाफ पाएपछि रात काट्न त्यो चिसो रातमा हामी होटल खोज्न यत्रतत्र दौडियौं । धन्न नजिकै होटल भेटियो । तर, हाम्रो लागि निकै महंगो, एक रातको दुई कोठाको लगभग नेपाली ३० हजार नेपाली । उता २० हजार गयो, यता ३० हजार । मौसम पुस जस्तै चिसो थियो । निकै थकाइ लागेको थियो । अनि खाना खाइवरि हामी सिरक ओढेर ५० हजारको निद्रा सुत्यौं ।

भोलिपल्ट बिहान झ्याल खोल्दा टलक्क घाम लागिरहेको थियो । घामको किरणले गर्दा रुखहरुबाट तप तप शितका थोपाहरु खसिरहेका थिए ।  बिहान ८ बजे ब्रेकफास्ट गरी हामी ओस्लो शहर घुम्न निस्कियौं । शहर शानदार छ । तर मानिसहरु भने निकै पातलो । स्टोकहोम भन्दा पनि पातलो । नेर्वेको जनसंख्या निकै कम छ । ३ लाख ८५ हजार २ सय ३ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको नर्वेको जनसंख्या सिर्फ ५० लाख छ । तेल र ग्याँसका कारण नै नर्वे समृद्ध बनेको रहेछ । नेर्वेमा मजदुरको ज्याला पनि निकै रहेछ । नेपालबाट ओस्लो युनिभरसिटिमा पढ्न गएका विद्यार्थीहरुले समेत काम गरेर महिनाको तीनचार लाख कमाउँदा रहेछन् । नर्वेमा आइटी इन्जिनियरहरुका लागि त हिरा कटाइ छ । त्यसो त आम्दानीका आधारमा हरेक व्यक्तीले सरकारलाई निश्चित कर अनिवार्य तिर्नै पर्छ । यहाँ कर छलेर काम गर्ने तथा लगानी गर्ने भन्ने कल्पना नगरे हुन्छ । नर्वेमा स्थायी वसोवास गर्नेहरुका लागी सरकारले उसले आम्दानीबाट तिरेको कर पेन्सनको रुपमा बुढेसकालमा फिर्ता गर्ने रहेछ । 

ओस्लो घुम्ने क्रममा बाटोमा एकाध नेपालीहरु भेट्यौं । नर्वेमा कति नेपाली छन, त्यसको गैर आवासीय नेपाली संघ नर्बेसँग पनि एकिन तथ्यांक छैन । तीन हजारको हारहारीमा नेपाली रहेको अनुमान गरिन्छ । अधिकांश नेपालीहरु ओस्लोमा नै बस्ने गर्छन् । नर्वेमा खासगरी विद्यार्थी आउँछन् । । स्वीडेनमा जस्तै नर्वेमा पनि शिक्षा निशुल्क छ । पोर्चुगल लगायतका देशबाट पार्सपोर्ट बनाएर आउने नेपालीहरुको संख्या धेरै छ । नर्वे बसाई र आम्दानीको हिसाबले युरोपकै राम्रो मानिन्छ ।

सबै भन्दा पहिला हामी ओस्लो युनिभरसिटिको मनोविज्ञान विभागमा गयांै । प्रा. डा. म्यारियन स्लेरि तथा प्रा. डा. ज्यारेन ओल्सेनेरा मेरा पुराना परिचित हुन् । मेन्टल हेल्थ विषयका उनीहरु त्यहाँका हस्ती नै हुन् । उनीहरुले आफु मनोवैज्ञानिक समस्याहरुलाई मानसिक रोग मान्नुको पक्षमा आफुहरु नभएको बताउँछन् । मेडिसिनले मानसिक समस्यालाई झन जटिल बनाएको उनीहरु लगायत थुप्रै मनोवैज्ञानिक तथा मनोचिकत्सकहरुको पनि भनाइ छ । त्यस दिन ओस्लो युनिभरसिटि घुम्दाघुम्दै दिन सकियो ।

अर्को दिन हामी राज दरवार तथा किल्ला आदि हेर्ने योजनाका साथ निक्लियौ । नेर्वेको राजदरवार देखेर त म छक्क परें । एक समान्य मानिसको जस्तै घरमा राजारानी बस्दा रहेछन् । दरवार अगाडि नै मानिसहरु घुमिरहेका छन्, तीन चार सुरक्षाकर्मी छन् । पयर्टकहरुले  सुरक्षाकर्मीहरु फोटो खिचाइरहेका थिए । मलाई पनि फोटो खिच्ने रहर लाग्यो । मैले ढोका उभिएका सुरक्षाकर्मीसँग फोटो खिचाएँ । रोयल गार्डसँग फोटो खिच्दा एक प्रकारको आनन्द अनुभूति भयो । त्यो किनभने हाम्रोतिर उत्तिबेला दरवारमा तैनाथ शाही नेपाली सेनाले दरवारको गेटबाहिरबाट भित्रतिर हेर्न पनि दिदैन्थे । 

मलाई संसारको ठूलो स्कल्प्चर पार्क ओस्लोको नमूना केन्द्र लाग्यो । हामीहरु निकै बेर पार्कमा घुम्यौ, फोटोहरु खिच्यौ, भिडियोहरु बनायौं । रमायौं । पार्कमा रमाउन पाउँदा मलाई  निकै आनन्दको अनुभूति भयो ।

नर्वे राजतन्त्रात्मक देश हो । यहाँ सेरेमोनियल राजा छन् । राजा छन् भन्ने अधिकांशलाई थाहा छ । तर, राजा र राजपरिवार कहिल्यै समाचार बन्दैनन् । राजा र राजपरिवारले के गर्छन् कसो गर्छन् कसैलाई चाँसो छैन । राजा को हो, रानी को हो ? प्रधानमन्त्री को हो ? अधिकांश नागरिकहरुलाई खासै थाहा छैन । न त उनीहरु नेपालमा जस्तो गरी बारम्बार समाचार आइरहन्छन् । न त  उनीहरु रिबन काट्ने, केक काट्ने तथा पुस्तक विमोचन गर्ने जस्ता कार्यक्रमहरुमा जान्छन् ।  न त नागरिकले नेपालमा जस्तो पहुँच दिएर उनीहरुलाई सार्वजनिक कार्यक्रममा ल्याउँछन् । यसैले पनि नर्बेका राजनीतिक व्यक्तिहरुलाई मिडियाहरुमा बारम्बार देख्न नपाइनेरहेछ । बरु आवश्क परेका खण्डमा नागरिकले उनीहरुलाई सजिलै भेट्न पाउने रहेछन् । सदनमै गएर नागरिकले आवाज उठाउन ठाउँ रहेछ ।

भिनाज्यु भन्दै हुनुहुन्थ्यो, एक पटक नर्बेका एक मन्त्रीको समाचार छापियो । सार्वजनिक यातायात चढ्दा ट्राभल कार्ड नकिनेका मन्त्री चेकिंगमा परि जरिवाना तिरेको समाचार थियो त्यो ।  भिनाज्युको कुरा सुनेर मैले आफैलाई प्रश्न गरेँः ‘के नेपालमा त्यसरी मन्त्रीलाई कारवाही हुँदो हो ?’पहिलो कुरा त नेपालका मन्त्रीले सार्वजनिक सवारी चढेर कार्यालय जाने कल्पना समेत गर्दैनन् । दोस्रो कुरा नेपालमा करोडौ अरबौंको घोटला गर्ने मन्त्रीहरु छाती फुलाएर निर्धक्क हिँड्छन । मिडियाहरुमा आएर ठुलाठुला कुरा गर्छन । अनि यस्ता भ्रष्टचारहरुलाई जोगाउन प्रधानमन्त्री स्वयं न्यायाधीश भएर लाग्छन् । 

धन्य छ हाम्रो देश ।

नर्वेको भ्रमण निकै रोमान्चकारी र ज्ञानवद्र्धक भयो । भ्रमणले नयाँ ठाउँ देख्ने अवसर मात्र होइन कि निकै आनन्द पनि दिलायो । वास्तवमा नयाँ ठाउँको भ्रमण माइण्डबोडी हेल्थका लागि निकै फाइदाजनक हुन्छ । अझ दिनभरि खटेर मानसिक कार्य गर्नेहरुले त बेला बेलामा छोटो वा लामो भ्रमण गर्न जरुरी छ । 

घुम्ने ठाउँहरु अझ कति थिए कति ? दसैं टीका अर्को दिन थियो । त्यसैले दिउँसोको २ बजे ४ दिने नर्वेको रोमान्चकारी भ्रमण सकेर हामी पुनः स्वीडेन फर्कियौं, सर्र टेल्सा कारमा । मास्त्रा आइपुग्दा रातको १० बजिसकेको थियो । आमा तथा दिदीहरु भोलिको टीकाको तयारी गर्दै थिए । फ्रेस भएपछि मैले इमेल खोलेँ । एउटा इमेल प्रा. डा. एमी स्पेक्टरको थियो । अक्टुबर २८ मा लण्डन विश्वविद्यालयको मनोविज्ञान विभाग कि प्रा. डा. एमी स्पेक्टरले विकास गरेको सि.एस.टि (कग्निटिभ स्टेमुलेसन थेरापि)को रिफ्रेसमेन्ट प्रशिक्षणको निमन्त्रणा थियो । म यस सेन्टरको एक सदस्य समेत हुँ । क्रमशः 

Watch This Video: https://www.facebook.com/om.baniya.3/videos/1440472762771034/?t=1

सम्पर्कः
https://www.ucl.ac.uk/pals/research/clinical-educational-and-health-psychology/research-groups/international-cognitive-19